XXI əsr çox sərt başladı – 11/09/01. Bu, bütöv bir dövr üçün “əvəzçıxma aksiyaları”, arxasında kimin durub-durmamasından asılı olmayaraq, kifayət elədi ki, müasir dünyanı radikal şəkildə yenidən format edən maşın işə salınsın. Qərara alınmışdı ki, “terror yuvasından” – Şərqdən başlanılsın: əvvəlcə Əfqanıstan, sonra Yaxın Şərq, oralarda Fars körfəzi müharibələrinin sağalmaz yaraları açılmaqda idi. Amma bu hələ harası idi...
“Sonuncu” Filminin Eksperimental Tərəfləri Barədə
Aşağıdakılar öz filmimlə bağlı bir növ autorefleksiya qismində qeydlərdir. Müəyyən dairə çərçivə sində həm peşəkarların, həm də kino və ümumilikdə, sənət azarkeşlərinin arasında belə bir rəy mövcuddur ki, rejissor (sözün böyük mənasında hər bir sənətkar kimi) öz filmində (rəsmində, kitabında, simfoniyasında...) söylədiyindən artıq heç nə deməməlidir.
Qədim zamanlardan məlumdur ki, xarici aləm insənın daxili dünyasının əksidir. Son illər ərzində fizika elrnində baş verən kəşflər qeyd olunan nöqteyi-nəzəri bir daha təsdiqləyib. Ətrafımızda müşahidə etdiyimiz Ictimai prosestər, yeni yaranan texnogen urbanistik landşaft və çaрdaş şəhərlərin sürətiə dəyişən görkəmi kollektiv ümumbəşəri süurun, habelə altsüurun proyeksiyasıdır. Dünyaya goz açdıрı andan Bəni-Adəm daimi dəyişikliklər mühiti olan cəmiyyətdə yaşamağı məcburdur.
Beton Hüceyrədə Nüvə Külliyyati
Kuratoru Fərid Məmmədzadə olduğu MEQAPOLİS layihəsi çağdaş dövrün ən aktual mövzulardan birinə – müasir meqapolis şəhərin insanla mürəkkəb münasibətlərə işıq saçır. Bu mövzunun aktuallığı, həmçinin, fərdin ekzistensional təhlükəsizlik məsələsinin aşkar etməsi ilə, bəşər oğlunun mövcud olub-olmaması haqqında sualın qoyulması ilə izah oluna bilər. Sual verilə bilər ki: hər şey o dərəcədə ciddidirmi? Cavabı isə- bəli, hətta həddən ziyadə ciddidir... İnsan çoxölçülü, polifonik məxluqatdır.
Bizdə müasir incəsənət infrastrukturu yoxdur
.jpg)
Azərbaycanda peşəkarların çox az hissəsinin müasir incsənətə aidiyyəti var. Bizdə müasir incəsənət infrastrukturu formalaşmayıb, incəsənət hələ də marjinal bir məfhum qismində mövcuddur. Mədəniyyət sahəsində, əsasən, kitç (bayağı, yalançı incəsənət) və folklor üstünlük təşkil edir. Əgər Rusiyanı, Gürcüstanı, Ukraynanı nəzərdən keçirsək, görərik ki, Azərbaycan onlardan bu mənada xeyli geri qalır. Başqa ölkələrdən isə o qədər də geridə deyil.
Teymur Daimi: “Çağdaş sənət qıcıqlandırmalıdır”
.jpg)
- İlk növbədə oxucuları maraqlandıran suala cavab verin: Daimi təxəllüsü haradandır? Yəni niyə Daimi?
- (Gülür) Hardasa 23 yaşım var idi. Onda dəb idi, rəssamlar, sənətkarlar təxəllüs götürürdülər. Mənim soyadım Tağıyevdir. O zaman tanınmış rəssam var idi - Tağı Tağıyev. Hamı elə bilirdi ki, onun oğluyam. Bundan bezmişdim artıq. Həm də düşündüm ki, təxəllüs sənətkar üçün daha yaxşı olar. Yadımda deyil, kimsə bu Daimi təxəllüsünü təklif etdi. Həm də məna var. Daimi, yəni konstant...
2001-ci il. Bakıda bir çox gənc, fəaliyyətə yeni başlayan rəssamın iştirak etdiyi “ Daxildən və kənardan görünən Oriyentalizm” sərgisi keçirilir. Bu respublikamız üçün əlamətdar bir hadisədir, çünki 2000-ci illərin əvvəlində müasir incəsənət sahəsinə qədəm basmış gənc nəsil nümayəndələrinə əsərlərini nümayiş etmək üçün yeni imkanlar verilir. Təqdim olunan parlaq və təsiredici işlər arasında Rəşad Ələkbərovun ərsəyə gətirdiyi kiçik və ilk baxışdan gözə görülməyən “Şərq-Qərb” instalyasiyanı qeyd etmək olar.
Dünyanin Təlaşindan Özünə Qapanmaq
.jpg)
"İncəsənət" antropoloji praktikadır. Onun məqsədi - xarici dünyanın səslərindən daxili səssizliyə çevrilərək, insanın öz daxilinə baxa biləcəyi mühitin yaradılmasıdır..." Azərbaycanlı rəssam, kinorejissor, incəsənətşünas Teymur Daimi öz sənətini beləcə təsvir edir. Onun rəsmləri Rusiyanın, Belarusun, Bolqarıstanın, İsrailin, Polşanın, Finlandiyanın və İsveçrənin bir çox şəxsi kolleksiyalarında saxlanılır.
(1).jpg)
Əgər biz, təsviri incəsənətin Intibəh dövründən müasir dövrümüzə qədər olan inkişafını araşdırsaq, gorərik ki, bu incəsənət daha çox demokratiya rneylli inkişaf yolu keçmişdir. Intibah dövrünə qədər Incəsənət, dekorativ-tətbiqi incəsənət istisna olmaqla, ümumJyyətlə dini rituəllərın bir hissəsi olmuşdur və eh-ram atributıkəsının ümumi kontekstindən kənara çıxmamışdır.
Müasirliyin ən səciyyəvi xüsusiyyəti getdikcə artan mürəkkəbliyin dinamikasıdır. Mürəkkəblik isə ölçülərin və aləmlərin məna müxtəlifliyini, çox ölçülüyünü, çox təbəqəliliyini, paralelizmi ehtiva edir. Artıq XX əsrdə insanlar bir yox, bir neçə “dünya mənzərəsinin” doğruluğunu qəbul edir. Müasir incəsənət aləmində mürəkkəblik hər bir şeydə, lakin ilk növbədə incəsənət əsərlərinin nəinki vizual formasını, hətta da qavrama, onların ictimai yerlərdə təqdimat şərtlərini dəyişdirən texnoloji nou-haularda (yeniliklərdə) öz əksini tapmışdır.
Mədəniyyətlərin qloballaşması: zərurət yoxsa özünüməhv?
“Qloballaşma” problemi son 10-15 il ərzində intellektual diskussiya meydanında ən aktual mövzudur. Bu, sadəcə, gələcəyin nəzəri modeli haqqında diskussiyalar deyil, bütün dünyanı əhatə edən sivilizasiya prosesinin analizinə cəhdlərdir. Qloballaşma prosesi obyektivdir. SSRİ dağıldıqdan sonra biz bu planetar layihəyə qoşulmuş və tarixi zərurətin çağırışı ilə, qloballaşmanın obyektləri olmuşuq.
Passionar sadəlövhlük və saflıq ədəbsiz "müdrikliyə" qarşı
5 oktyabr 2011-cI ildə Bakı şəhərində gənc və istedadlı rəssam Aida Mahmudovanın rəhbərlik etdiyi yeni bədü institusiya olan "YARAT" müasir incəsənət məkənı" tərəfindən təşkil edilmiş "Ön söz" adlı sərgi açıldı. Təşkilat ümumi estetik platforma əsəsında birləşən, sadəcə, həmfikir rəssamlardan ibarət bir qrup yox, dəqiq fəəliyyət proqramı olan peşəkar rnədəni institusiyadır. Yeni institusiyənın əsas məqsədi Azərbaycanın müasir rəssamlarma dəstəkdir.
Teymur Daimi: "Eynşteyn kimi səfehlər bunu elədilər"... "Belə adamları güllələmək lazımdır"
.jpg)
- Təcrübəniz sübut etdi ki, Azərbaycanda az büdcə ilə keyfiyyətli film də çəkmək olar və bu maliyyədən şikayətlənən rejissorlar üçün yəqin ki, bir mesajdır.
- "Sonuncu" demək olar ki, büdcəsiz filmdir. Yəni az büdcəli filmlərin kateqoriyasına da daxil deyil. Bu film sıfır büdcə ilə çəkilib. Düzdür, bu da şərti bir anlayışdır. Mən kameraları təmənnasız götürürdüm. Rejissorun maliyyəyə görə film çəkə bilməməsi, ssenari yoxluğundan şikayətlənməsinə gəlincə isə, bu cəfəngiyyatdır. İşləməmək üçün bəhanədir.
